Συνομιλίες - Δήμητρα Γαλάνη

Η εισαγωγή:

Δεν ακούω ελληνική μουσική. Μου είναι τελείως ξένη, καθόλου εύληπτη στα αυτιά μου. Παρόλα αυτά η συγκεκριμένη φιλοξενούμενη είναι ίσως η μοναδική που μπορώ να ακούσω και η οποία καταφέρνει να με ταξιδέψει σε μέρη ελληνικά, απάτητα από ευτέλεια και φτώχεια επειδή είναι αναγκαστικά ποιοτικά.

Το κυρίως θέμα:

1.    Θεωρείστε από τις πειστικότερες ερμηνεύτριες του ελληνικού τραγουδιού. Αυτό σας ωθεί να γίνεστε ολοένα και καλύτερη ή ενέχει και τον πειρασμό της στασιμότητας στον θρόνο αφού ό,τι κι αν κάνετε χαρακτηρίζεται από την στάμπα του ποιοτικού και του διαχρονικού;

    Κατ’ αρχήν ευχαριστώ για το «πειστικότερη» γιατί αυτό σημαίνει ότι ο κόσμος, αν μη τι άλλο, έχει αντιληφθεί τις προθέσεις μου. Αυτή η εμπιστοσύνη λοιπόν και η αξιοπιστία είναι την ίδια στιγμή και η ευθύνη αλλά και η ανάγκη μου να προχωράω και να προσπαθώ κάθε φορά να γίνομαι καλύτερη. Έχω δηλαδή την αίσθηση μιας «αναμονής» από τον κόσμο που θεωρώ ότι είναι μεγάλο προνόμιο γιατί με «υποχρεώνει»  κάθε φορά να ανεβάζω όλο και πιο πολύ τον πήχυ. Με κάνει δηλαδή να ψάχνω και να αναζητάω πάντα το καινούργιο και έτσι να έχω πάντα την αίσθηση της σπουδής σε ότι αφορά τη τέχνη μου. 

 

2.    Φαντάζομαι ότι παρατηρείτε καθημερινά την κατάσταση του ελληνικού τραγουδιού εν γένει στην Ελλάδα. Talent shows, τραγουδίστριες της μιας νύχτας, άσχετες φωνές πάνω σε πίστες. Όλη αυτή η φτήνια καταντά βαρετή για εσάς και απλώς αλλάζετε κανάλι και προσωπική συχνότητα ή εμμένετε σε μια συνεχή διεργασία προσέγγισης για τα αίτια της όλης αυτής τραγουδιστικής ευτέλειας;

    Δεν τα πολυβλέπω αυτά και γενικότερα δεν είμαι φανατική της μίζερης τηλεοπτικής μας πραγματικότητας. Αγαπώ τη τηλεόραση όμως σαν μέσο και θλίβομαι που βλέπω να την λειτουργούν με τέτοιο άθλιο τρόπο. Σκέφτομαι δηλαδή πόσο ενδιαφέρον θα μπορούσε να έχει και λυπάμαι που την ευτελίζουν τόσο. Τα αίτια πλέον είναι γνωστά σε όλους μας και καθρεφτίζονται στη ζημιά που έχει υποστεί  ο κοινωνικός ιστός στη χώρα μας. Η «ευκολία», η  χυδαιότητα, το ψέμα, η διαπλοκή και η έλλειψη καλαισθησίας και πολιτισμού έχουν φτάσει τη χώρα μας σε αυτή τη κατάσταση που βρίσκεται σήμερα....Και η τηλεόραση δυστυχώς έχει παίξει πρωταρχικό ρόλο σε αυτή τη κατάντια.

3.    Έχετε σκεφθεί ότι ίσως η στροφή του μεγαλύτερου ποσοστού του ελληνικού κοινού στην εύκολη μουσική, στην αντίπερα όχθη, έχει να κάνει και με μία υγιή αποστροφή του ίδιου, απέναντι στο δήθεν κουλτουριάρικο και απροσπέλαστο νοητικά περιβάλλον της μουσικής; Μήπως δηλ. η ποιότητα έχει καταντήσει και λίγο δήθεν ενασχόληση; Μια βεβιασμένη ασχολία για πολύ λίγους που κοιτάνε αφ’ υψηλού την μη πεπαιδευμένη λαϊκή μάζα βγάζοντας δικές τους περγαμηνές για τα in και out της ποιότητας; Ερήμην τους κάποιες φορές;

     Το κουλτουριάρικο είναι δήθεν έτσι κι αλλιώς και λέγεται κουλτουριάρικο γιατί απέχει μακράν της πραγματικής κουλτούρας. Θα συμφωνήσω μαζί σας λοιπόν σε αυτό αλλά θα το δω από μια άλλη οπτική απ’ ότι το βλέπετε εσείς. Και αυτό γιατί είχα την ευτυχία σαν γενιά να βιώσω το τέλος μιας εποχής που η κουλτούρα υπήρχε σε αυτόν τον τόπο και ο κόσμος σε όποιο επίπεδο και αν βρισκόταν την αντιλαμβανόταν την αγκάλιαζε και την απολάμβανε. Και αυτό γινόταν γιατί καταλαβαίναν ότι αυτό που ακούνε δεν έχει μέσα ψέμα και γι’ αυτό τους έπειθε. Ο ελληνικός λαός ήξερε τότε τι θα πει ποίηση γιατί την τραγουδούσε στη καθημερινότητά του. Ο ελληνικός λαός άκουγε ραδιόφωνο, πήγαινε μαζικά στις συναυλίες, στο θέατρο και στον κινηματογράφο γιατί υπήρχαν πράγματα να δει και να ακούσει . Αυτό σταμάτησε από τη στιγμή που κάποιοι αποφάσισαν ότι πρέπει να αποκοπούμε απ’ όλα αυτά. Έπρεπε να αποκοπούμε από τη παιδεία μας , τη γλώσσα μας και τη κουλτούρα μας. Και έτσι μπήκε η ευτέλεια και η σύγχυση στη ζωή μας.

4.    Ποια είναι η διαδικασία για να μπει κάποιος στο πετσί του ρόλου της ερμηνείας; Υπάρχει κάτι ιδιαίτερο που ωθεί τον καλλιτέχνη να διαβεί τις πύλες του Ωραίου; Αν ναι περιγράψτε μας λίγο μια τέτοια διαδικασία σε πεζό λόγο!

     Αυτό που οδηγεί τον καλλιτέχνη στις πύλες του Ωραίου είναι η εμμονή του να το ανακαλύψει. Το Ωραίο βρίσκεται μέσα στα έργα τέχνης, μέσα δηλαδή σε ό,τι σημαντικό έχει γίνει στο παρελθόν. Από εκεί ξεκινάς, θαυμάζεις και προσπαθείς να το φτάσεις και γιατί όχι να το ξεπεράσεις αν είναι δυνατόν. Ο ερμηνευτής έρχεται αμέσως μετά από τη δημιουργία και καλείται να την ερμηνεύσει με τον καλύτερο τρόπο ώστε να την αναδείξει. Αυτό είναι το μεγάλο «στοίχημα». Ο στόχος. Παύεις όμως να είσαι μεγάλος ερμηνευτής όταν δεν υπάρχει μεγάλο έργο.

5.    Όλα αυτά τα τραγούδια, οι στίχοι, οι ερμηνείες, η καθημερινή επαφή με σπουδαίους και αξιοσημείωτους ανθρώπους στην μακρόχρονη πορεία σας, σας έχουν αλλάξει προς το καλύτερο με μικρά βήματα ή σας έχουν κάνει να αναλογιστείτε και πράγματα που δεν θα σκεπτόσαστε ποτέ, ωθώντας σας σε έναν δυσκολότερο δρόμο παντός επιστητού;

    Δεν καταλαβαίνω εδώ τι ακριβώς με ρωτάτε ιδιαίτερα στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης σας. Αυτό που μπορώ να σας απαντήσω είναι ότι η θητεία μου δίπλα σε αυτούς τους σημαντικούς ανθρώπους που είχα τη τύχη να συναντήσω σ’ αυτή τη διαδρομή με έχει κάνει σαφώς καλύτερο άνθρωπο και με έχει γεμίσει δύναμη και γνώση. Ήταν φωτεινοί οδηγοί για μένα και προσπαθώ κι εγώ με τη σειρά μου μέσα από αυτό που κάνω να αναπαράγω το ήθος τους και την υψηλή αισθητική τους.

6.    Περιγράψτε μας μια καθημερινή ημέρα σας όταν δεν έχετε επαγγελματικές ή άλλες υποχρεώσεις. Χαζεύετε, σερφάρετε στο ίντερνετ, κάνετε βόλτες στην Αθήνα;

     Όταν δεν έχω επαγγελματικές υποχρεώσεις, πράγμα αρκετά σπάνιο δυστυχώς, προσπαθώ να γεμίσω από πληροφορίες που θα με βοηθήσουν να κάνω κάτι ακόμα καλύτερο. Για μένα κάθε στιγμή της ημέρας μου είναι γεμάτη από αυτό και αυτούς που αγαπώ.

7.    Αντιλαμβάνεστε ότι η αναγνωρισιμότητα που έχετε, παρέα με όλη αυτή την επιτυχία τόσων χρόνων ενέχει ίσως και τον κίνδυνο της προσέγγισής σας από ανθρώπους που αποσκοπούν σε προσωπική προβολή ή απλά ψώνιο επειδή ‘γνωρίζουν την Γαλάνη’. Αυτό σας ενοχλεί ή το βλέπετε πια στωικά αφού στην ουσία δεν επηρεάζει κατ’ ουσίαν εσάς;

    Και βέβαια το αντιλαμβάνομαι και το αποφεύγω. Και ακριβώς γι’ αυτό συμβαίνει σπάνια. Έτσι συνήθως οι άνθρωποι που με πλησιάζουν έχουν κάποιο σοβαρό λόγο ή απλά μια αθώα συμπάθεια ή και αγάπη προς αυτό που κάνω. Και αυτό μου είναι πολύ ζεστό και ευχάριστο. Πρέπει πάντως να ξέρετε ότι συνήθως «καλούμε» κοντά μας αυτό που θέλουμε και όχι αυτό που δεν θέλουμε...

8.    Τους νέους δημιουργούς πώς τους βλέπετε; Πιστεύετε ότι μπορούν να φέρουν ένα νέο ρεύμα στον χώρο και να αφυπνίσουν αυτιά και συνειδήσεις ή όλα σκοντάφτουν στις εταιρείες που είναι παγκοίνως γνωστό ότι διακατέχονται από ένα αρτηριοσκληρωτικό πνεύμα;

    Είναι γνωστή πια η σχέση μου με τους νέους δημιουργούς και δείχνει την αγάπη μου προς αυτούς αλλά και το ενδιαφέρον μου προς το υλικό τους. Πιστεύω απόλυτα ότι, ό,τι καινούργιο θα συμβεί θα έρθει από αυτούς και ξέρω την ίδια στιγμή ότι το περιβάλλον στην χώρα μας είναι αποτρεπτικό και πολλές φορές εχθρικό γι’ αυτούς. Οι εταιρείες πλέον στην Ελλάδα είναι σχεδόν ανύπαρκτες, δεν έχουν δηλαδή καμία δύναμη να προωθήσουν τις νέες τάσεις και αυτό γιατί και να το ήθελαν δεν μπορούν να επενδύσουν σε μια αγορά που είναι τελείως σκοτωμένη από χιλιάδες αντιξοότητες. Η πληγή της πειρατείας και η απαράδεκτη κατάσταση της αγοράς έχει γονατίσει την ελληνική αγορά του φυσικού προϊόντος (cd) . Αυτά λοιπόν τα περί «αρτηριοσκληρωτικού πνεύματος» είναι λίγο μυθολογία που εξυπηρετεί τους μέτριους και τους ατάλαντους. Από την άλλη μεριά η τεχνολογία έχει «ελευθερώσει» πολύ τους νέους δημιουργούς οι οποίοι αναζητούν τη τύχη τους δειγματίζοντας  και διαθέτοντας στην αγορά μέσω internet το υλικό τους. Τεχνολογικά είμαστε πολύ πίσω για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά η αγορά μέσα από το διαδίκτυο. Όλο αυτό που συμβαίνει λοιπόν στον υπόλοιπο κόσμο, εδώ μας βρίσκει τελείως απροετοίμαστους. Συνεχίζουμε λοιπόν και προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στις καινούργιες συνθήκες με κάτι χρόνια καθυστέρηση από τον υπόλοιπο κόσμο όπως πάντα άλλωστε...

      9.  Ακούω συνέχεια καλλιτέχνες που μιλάνε για την επαφή με το κοινό    
 και την μεταξύ των επικοινωνία. Αυτό δεν είναι λίγο επίπλαστο για να  χαϊδεύονται και λίγο τα αυτιά του καταναλωτικού κοινού; Στην ουσία ο καλλιτέχνης δεν καταπιάνεται με το οτιδήποτε γιατί το έχει ανάγκη αυτός πρωτίστως; Δεν πιστεύετε ότι ο καλλιτέχνης στην ουσία είναι μόνος του απέναντι στην δημιουργία που παράγει; Ακούγεται παρανοϊκό αλλά ποια είναι η άποψή σας σε αυτήν την θεωρία;

    Μιλάτε για δύο διαφορετικά πράγματα. Άλλο η επαφή με τον κόσμο (που έχει να κάνει με το αποτέλεσμα) και άλλο η δημιουργία. Η στιγμή της δημιουργίας είναι όντως μια μοναχική στιγμή και έτσι πρέπει να είναι. Όσο όμως και αν το κάνεις γιατί είναι δική σου ανάγκη, θέλεις να φτάσει στον κόσμο. Αυτός είναι ο τελικός αποδέκτης. Η επαφή λοιπόν με τον κόσμο είναι η στιγμή που επιβεβαιώνεσαι σαν καλλιτέχνης. Είναι πραγματικά μια μεγάλη στιγμή για έναν άνθρωπο που έχει μοχθήσει ως εκείνη τη στιγμή και τελικά επιβραβεύεται . Παράλληλα είναι και η στιγμή που κρίνεται το έργο του. Άρα μην είστε τόσο επικριτικός σε αυτό. Το κατά πόσον τώρα είναι «καταναλωτικό» το κοινό ή είναι απλά ακροατές και δέκτες αυτού που έχεις κάνει, αυτό το ορίζει η θητεία αλλά και το ήθος του καθενός.

10.    Ποιους ξένους καλλιτέχνες ακούτε;

    Ακούω τα πάντα και από παντού. Είναι τόσοι πολλοί αυτοί που μου αρέσουν που η όποια απάντηση θα ήταν πολύ περιορισμένη...

11.    Θα τολμούσατε να κάνατε ποτέ κάτι διαφορετικό; Ένα δίσκο jazz επί παραδείγματι. Ή fados. Ή μήπως θα ήταν παρακινδυνευμένο για τα σμιλεμένα αυτιά του κοινού που έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για εσάς έπειτα από τόσα χρόνια;

  

    Έχω κινηθεί σε τόσα πολλά είδη εδώ και πολλά χρόνια που έχω «σμιλέψει» ήδη τα αυτιά των ακροατών μου να περιμένουν πάντα και κάτι άλλο από μένα.  Ειλικρινά έχω κινηθεί σε μια μεγάλη γκάμα ειδών μουσικής και νομίζω ότι αν έχει κάποια ολοκληρωμένη εικόνα γα μένα ο κόσμος είναι ακριβώς αυτό. Το ότι δηλαδή δεν επαναλαμβάνομαι και δεν κάθομαι ήσυχη γενικότερα...

 12.    Ο Ευριπίδης λέει: ‘Η θάλασσα καθαρίζει τις κηλίδες και τις πληγές του κόσμου’. Εσείς κ. Γαλάνη, έχετε κολυμπήσει στα νερά μια τέτοιας θάλασσας;

Έχω κολυμπήσει και εξακολουθώ να κολυμπώ στην απεραντοσύνη της μουσικής και μάλιστα χωρίς να ξέρω πού θα με βγάλει και χωρίς να αισθάνομαι καμία κούραση από αυτό. Σίγουρα αυτό με έχει «καθαρίσει» και με έχει γιατρέψει από πολλά... Είναι πραγματικά ευλογία.

κ. Γαλάνη σας ευχαριστώ.

Η κατακλείδα: